Dynamiek en volume
Expressie
Notenwaarden
Maat
Enkelvoudige maatsoorten
Samengestelde maatsoorten
Rusten
Tempo
De metronoom
Maatwisseling
Opmaat
Triool
Ritme
Overzicht ritme, maat en tempo
After beat
Syncope
Ritmische motieven & ostinato's
Break & stop time
Fill-in
Muzikale dimensies
Het relatief systeem
Het absoluut systeem
Vals en zuiver
De vijflijnige balk
Melodie
Akkoord
Tussentonen
Notatie tussentonen
Veel voorkomende notaties
Articulatie
Octaafgebieden
Intervallen
Toonsoorten in grote terts, verhogingen
Toonsoorten in grote terts, verlagingen
Toonsoorten in kleine terts
Transponeren
Moduleren
Toonladder en tonaliteit
Grafische notatie
Middeleeuwse toonladders
De toonladder in andere culturen

Inleiding

"Wist ik veel van schaken! Ik vond het een vervelend spel. Ik kon maar niet begrijpen hoe twee mensen zo lang hun tijd konden verknoeien. Dat deden ze met staren naar witte en zwarte vierkantjes en wat houten stukken. Die mochten dan na lang nadenken verzet worden. Soms werd er zelfs eentje van het bord verwijderd. De diepere bedoeling was me niet duidelijk.
Later leerde ik de spelregels kennen. Je gelooft het misschien niet, maar het schaakspel begon mij te boeien! Ik volgde steeds meer spelen mee, nog sterker, ik begon zelf ook te schaken. Ik ontdekte bovendien dat een aantal schakers hun technieken en inzichten opgeschreven had: in een eigen schaaktaal, in eigen tekens en symbolen. Boek na boek las ik en ik bleef oefenen. Zelfs mijn computer doet er nu aan mee. Ik heb al drie schaakprogramma’s. Voor wie het nog niet begrepen heeft: schaken is nu mijn grootste hobby.’’


Dit verhaal zou ook het verhaal van een muziekliefhebber kunnen zijn. Muziek leren we pas waarderen, als we de regels kennen. Dat kan ‘vanzelf’ gaan, door veel luisteren en proberen. Met het nemen van muziekles kun je dit proces versnellen en verdiepen.
Muziek is spel. Elk spel krijgt zijn zin vanuit bepaalde regels, waarvan altijd weer afgeweken kan worden. Zonder die regels wordt het spel zinloos. Indische muziek zegt je waarschijnlijk weinig: je bent er niet aan gewend, je kent de specifiek Oosterse muziekregels niet.

Een andere, treffende overeenkomst met bovenstaand verhaal is wel het opschrijven. Hiermee wordt het mogelijk muziek vast te leggen en door te geven aan een groot publiek. Is het niet tekenend, dat de ontwikkeling van de Westerse muziek een hoge vlucht neemt na de eerste muzieknotatie? Samenspel met grote groepen is effectief mogelijk dankzij het muziekschrift.
Muziek, kort en bondig
helpt bij het ontdekken van muzikale spelregels, zoals die rond ritme, melodie, klankkleur en muzikale vormgeving. Het boek geeft bovendien inzicht in de muzieknotatie. Het belangrijkste ontbreekt echter in dit boek: de klinkende muziek! Die maak je zelf, die beluister je, in de les of elders. Muziek, kort en bondig is als een landkaart: het land zelf betreed je er niet mee. Maar zonder kaart valt het niet mee om er je weg te vinden.



<inhoudsoverzicht>



Schaken

Bovenstaande tekst (copyright) is afkomstig uit de 2e druk van het boek
Muziek, kort en bondig geschreven door Paul Bronkhorst.
U mag de teksten, tekeningen en notenvoorbeelden uit dit boek vrij gebruiken, indien u:
- deze zonder enige wijziging geheel of gedeeltelijk overneemt;
- de bron volledig vermeldt
(titel en auteur bij tekstovername, tekenaar bij overname tekeningen);
- op geen enkele wijze hieraan verdient of vergoedingen ontvangt
(geen readers of enig commercieel belang).